Szkocka whisky, irlandzka whiskey i bourbon to trzy wyjątkowe rodzaje destylatów, które różnią się pod wieloma względami. Szkocka whisky, znana również jako scotch, jest wytwarzana wyłącznie w Szkocji. Bourbon, amerykański rodzaj whiskey, robiony jest głównie z kukurydzy. Co jeszcze warto wiedzieć o tych destylatach i różnicach między nimi? Podpowiadamy!
Szkocka whiskey – charakterystyka, wytwarzanie
Szkocka whisky, znana na całym świecie jako scotch, posiada unikatową charakterystykę i sposób wytwarzania, które są ściśle regulowane prawnie.
- Charakterystyka:
- Smak: Słynie z bogatej palety smaków. Może być dymna, torfowa, owocowa, kwiatowa lub z nutami sherry, w zależności od regionu i destylarni.
- Rodzaje: Istnieją różne typy, w tym single malt (z jednej destylarni, wyłącznie ze słodu jęczmiennego), blended malt (mieszanka single malts z różnych destylarni), blended whisky (mieszanka whisky zbożowej i malt) i grain whisky (z różnych zbóż).
- Regiony: Każdy region w Szkocji, takich jak Speyside, Highlands, Islay, Lowlands, Campbeltown i Islands, wytwarza whisky o charakterystycznych cechach.
- Wytwarzanie:
- Proces produkcji: Rozpoczyna się od namaczania jęczmienia w wodzie, co prowadzi do kiełkowania. Następnie jest on suszony, często z użyciem torfu, co nadaje specyficzny aromat. Zmielony słód jest mieszany z wodą, tworząc zacier.
- Fermentacja i destylacja: Zacier jest fermentowany, tworząc alkohol. Następnie przeprowadza się destylację, często dwukrotną.
- Dojrzewanie: Whisky musi dojrzewać w dębowych beczkach przez co najmniej trzy lata.
- Butelkowanie: Po okresie dojrzewania whisky jest często rozcieńczana do pożądanego stopnia alkoholu, filtruje się ją (choć niektóre są niefiltrowane) i butelkuje.
Irlandzka whiskey – główne cechy i produkcja
Irlandzka whiskey, znana ze swojej delikatności i różnorodności, ma własną unikalną tożsamość w świecie destylatów. Oto jej główne cechy i proces produkcji:
- Główne cechy:
- Delikatność smaku: Irlandzka whiskey jest zazwyczaj uważana za łagodniejszą i bardziej subtelna w smaku w porównaniu do szkockiej whisky.
- Brak torfowości: W odróżnieniu od niektórych szkockich whisky, irlandzka whiskey rzadko wykazuje torfowy charakter.
- Rodzaje: Do głównych typów należą single malt (produkowana z jęczmienia słodowego w jednej destylarni), pot still (unikalny dla Irlandii, produkowany z mieszanki słodowanego i niesłodowanego jęczmienia) oraz grain whiskey (produkowana z różnych zbóż).
- Produkcja:
- Przygotowanie zacieru: Proces rozpoczyna się od namaczania jęczmienia, który następnie jest suszony. W Irlandii suszenie odbywa się zazwyczaj bez użycia torfu.
- Potrójna destylacja: Wiele irlandzkich whiskey przechodzi przez proces potrójnej destylacji (choć nie wszystkie).
- Dojrzewanie: Tak jak szkocka whisky, irlandzka whiskey musi dojrzewać w dębowych beczkach przez co najmniej trzy lata. Czas dojrzewania i rodzaj beczek (nowe, używane, beczki po sherry czy bourbonie) wpływają na ostateczny profil smakowy.
- Butelkowanie: Po dojrzewaniu whiskey jest często rozcieńczana do pożądanego stopnia alkoholu, filtruje się ją i butelkuje.
Bourbon – czym się wyróżnia?
Bourbon, amerykański rodzaj whiskey, wyróżnia się kilkoma kluczowymi cechami, które nadają mu charakterystyczny smak i aromat:
- Skład surowcowy. Wysoka zawartość kukurydzy: Aby napój mógł być nazywany bourbonem, musi być wyprodukowany z mieszanki zbożowej, która zawiera co najmniej 51% kukurydzy.
- Proces produkcji:
- Nowe, przypalane beczki dębowe: Bourbon musi być starzony w nowych, wewnętrznie przypalanych beczkach dębowych. Proces przypalania beczek wnosi do bourbonu charakterystyczne nuty wanilii, karmelu i dębu.
- Destylacja i starzenie: Bourbon jest zazwyczaj destylowany przy niższej zawartości alkoholu i starzony przez okres co najmniej dwóch lat.
- Geograficzne ograniczenia:
- Produkcja w USA: Chociaż bourbon kojarzy się głównie z Kentucky, może być produkowany w dowolnym stanie USA.
- Charakterystyka smakowa:
- Słodkie nuty: Bourbon charakteryzuje się bogatym, pełnym smakiem z wyraźnymi nutami wanilii, karmelu, dębu i czasem owoców.
Różnica między szkocką whiskey, irlandzką a burbonem?
Różnice między szkocką whisky, irlandzką whiskey i bourbonem wynikają głównie z ich geograficznego pochodzenia, składników, metody produkcji i charakterystyki smakowej:
- Geograficzne pochodzenie:
- Szkocka Whisky: Musi być produkowana i dojrzewać w Szkocji.
- Irlandzka Whiskey: Wytwarzana w Irlandii.
- Bourbon: Produkowany głównie w Stanach Zjednoczonych, często kojarzony ze stanem Kentucky.
- Składniki:
- Szkocka Whisky: Zwykle wytwarzana ze słodowanego jęczmienia.
- Irlandzka Whiskey: Często zawiera mieszankę słodowanego i niesłodowanego jęczmienia.
- Bourbon: Musi zawierać co najmniej 51% kukurydzy, co nadaje mu słodszy profil smakowy.
- Proces produkcji:
- Szkocka Whisky: Zazwyczaj poddawana dwukrotnej destylacji.
- Irlandzka Whiskey: Często potrójnie destylowana, co przekłada się na jej gładkość i łagodność.
- Bourbon: Musi być starzony w nowych, wewnętrznie przypalanych beczkach dębowych, co nadaje mu charakterystyczne nuty wanilii i karmelu.
- Charakterystyka smakowa:
- Szkocka Whisky: Szeroka gama smaków – od łagodnych i owocowych po silnie torfowe i dymne.
- Irlandzka Whiskey: Zazwyczaj łagodniejsza, z delikatnymi, często owocowymi nutami.
- Bourbon: Bogaty i pełny, z wyraźnymi nutami wanilii, dębu i karmelu.
Podsumowując, główne różnice pomiędzy tymi trzema rodzajami whiskey wynikają z ich unikalnych metod produkcji, surowców i regionów, w których są wytwarzane.