Ile trwa dogrywka w piłce ręcznej – zasady dodatkowego czasu gry i kiedy jest stosowany

Co to jest dogrywka w piłce ręcznej?

Dogrywka w piłce ręcznej to dodatkowy czas gry, który stosuje się w sytuacjach, gdy mecz kończy się remisem, a konieczne jest wyłonienie zwycięzcy. Taka sytuacja pojawia się najczęściej w fazach pucharowych turniejów, mistrzostw lub rozgrywek klubowych. W odróżnieniu od rozgrywek ligowych, gdzie remis jest wynikiem końcowym, w rywalizacjach „na odpady” trzeba wyłonić drużynę przechodzącą do kolejnego etapu – i tu z pomocą przychodzi dogrywka.

Dogrywka to zatem integralna część regulaminowego przebiegu meczu w sytuacjach wymagających jednoznacznego rozstrzygnięcia. Jest ona ściśle określona przepisami Międzynarodowej Federacji Piłki Ręcznej (IHF) i stosowana na całym świecie w jednolity sposób.

Ile trwa dogrywka w piłce ręcznej?

Standardowa dogrywka w piłce ręcznej trwa 10 minut – ale nie jest to ciągła rozgrywka. Dogrywka dzieli się na dwie połowy po 5 minut każda, z jednominutową przerwą pomiędzy nimi. Czas ten ma umożliwić drużynom chwilę odpoczynku oraz szansę na analizę dotychczasowej gry i ustalenie strategii na kolejne pięć minut.

Jeśli po zakończeniu tej pierwszej dogrywki wynik nadal jest remisowy, przewiduje się drugą dogrywkę – również składającą się z dwóch pięciominutowych połówek. Jest to zatem maksymalnie 20 minut dodatkowej gry podzielonej na dwa segmenty. Gdy nawet po dwóch dogrywkach wynik pozostaje nierozstrzygnięty, przechodzi się do rzutów karnych, czyli tzw. shoot-outu.

Kiedy stosuje się dogrywkę w piłce ręcznej?

Dogrywkę stosuje się wyłącznie w rozgrywkach, w których wymagane jest wyłonienie zwycięzcy. Oznacza to, że nie każde spotkanie zakończone remisem musi być przedłużane. Oto najczęstsze przypadki stosowania dogrywki:

• Mistrzostwa świata i Europy (fazy pucharowe)
• Igrzyska olimpijskie (fazy eliminacyjne i medalowe)
• Turnieje klubowe, jak Liga Mistrzów EHF – w fazach play-off
• Krajowe puchary, jak Puchar Polski, Copa del Rey, Coupe de France itp.

Ostateczna decyzja o zastosowaniu dogrywki leży w gestii organizatora danego turnieju i określona jest w regulaminie rozgrywek. Czasem regulaminy przewidują bezpośrednie przejście do rzutów karnych, eliminując dogrywkę – jak np. w turniejach młodzieżowych lub niższym szczeblu rozgrywek krajowych.

Czy dogrywka w piłce ręcznej różni się od tej w innych sportach?

Tak, dogrywka w piłce ręcznej różni się czasem trwania i strukturą od tych znanych np. z piłki nożnej, koszykówki czy hokeja. Piłka ręczna oferuje dwa 5-minutowe okresy, bez zasady „złotego gola” znanej np. z poprzednich edycji mundiali piłkarskich. Również format shoot-outu po dogrywce jest unikalny dla szczypiorniaka – nie są to klasyczne rzuty karne jak w futbolu, ale specjalne sekwencje akcji „sam na sam” z bramkarzem.

W porównaniu do koszykówki, gdzie dogrywka trwa 5 minut w jednej całości i może być powtarzana wielokrotnie, piłka ręczna jest bardziej sformalizowana – przewiduje maksymalnie dwie dogrywki, a później przechodzi do innego mechanizmu rozstrzygnięcia.

Jak wyglądają rzuty karne po dogrywce?

Jeśli żadna z drużyn nie zdoła wyjść na prowadzenie podczas obu części dogrywki, mecz przechodzi do rzutów karnych określanych mianem „shoot-out”. Każda drużyna nominuje pięciu zawodników, którzy będą wykonywać rzuty sam na sam z bramkarzem przeciwnika. Zawodnik zaczyna z własnej połowy lub z określonej strefy i biegnie w kierunku bramki, wykonując zagranie jeden na jednego z bramkarzem.

Jest to jedna z najbardziej emocjonujących części meczu, pełna napięcia i widowiska. Jeśli po pięciu rundach nadal nie ma zwycięzcy, następuje seria „nagłej śmierci”, czyli każda kolejna para wykonuje rzut, aż któraś drużyna uzyska przewagę.

Czy dogrywkę można przewidzieć – jak drużyny się do niej przygotowują?

W profesjonalnych rozgrywkach trenerzy i sztaby szkoleniowe biorą pod uwagę możliwość dogrywki już na etapie planowania kondycyjnego i taktycznego. Przedłużony czas gry oznacza znacznie większe obciążenie fizyczne i psychiczne, dlatego zawodnicy są przygotowywani na taką ewentualność zarówno pod względem wydolnościowym, jak i emocjonalnym.

Również rotacja zawodników w trakcie meczu zasadniczego może być podporządkowana ewentualności gry dogrywki – kluczowi zawodnicy mogą być oszczędzani, by mieć „świeże siły” na dodatkowe minuty. Trenerzy często również ćwiczą z zespołem warianty taktyczne przygotowane specjalnie na końcówkę meczu i ewentualną dogrywkę, ponieważ decyzje w tym czasie często przesądzają o wyniku całego spotkania.

Najbardziej emocjonujące dogrywki w historii piłki ręcznej

Nie sposób nie wspomnieć o meczach, które przeszły do historii dzięki porywającym dogrywkom. Przykładem może być finał mistrzostw Europy 2016 między Niemcami a Hiszpanią, zakończony dogrywką i pełen dramaturgii. W historii polskiej piłki ręcznej także znajdziemy takie momenty – choćby półfinał mistrzostw świata w 2009 roku z Chorwacją, gdzie walka trwała do ostatnich sekund, a wynik rozstrzygnął się w dramatycznych okolicznościach.

Dogrywka w piłce ręcznej potrafi diametralnie odmienić losy meczu. To w niej często ujawnia się charakter drużyny, hart ducha i siła rezerwowa. Właśnie dlatego te dodatkowe minuty są tak elektryzujące dla kibiców i tak kluczowe dla zawodników.