Owłosienie twarzy pojawia się u chłopców w 13-14 r.ż., u przedstawicieli rasy żółtej zazwyczaj później. W wieku 14-15 lat następuje mutacja głosu, a pod koniec pokwitania, w wieku 16-17 lat, z boków czoła wypadają włosy, tworząc typowe dla mężczyzn wcięcia kątowe.
czytaj więcej
Wskazane powyżej przykładowo zaburzenia ukształtowania przestrzennego ciała noszą nazwę wad postawy. Wady te dotyczą różnych części ciała, zazwyczaj jednak powodują one zaburzenia w działaniu organizmu. Pogłębienie przednio-tylnich krzywizn kręgosłupa jest niekiedy przyczyną zwichnięć kręgosłupa, pogarsza wentylację płuc i dopływ krwi do mózgu. Zbytnie wyprostowanie kręgosłupa także nie jest wskazane, gdyż na skutek zbyt słabej amortyzacji w trakcie chodzenia, skakania itp, mogą powstawać mikrourazy głowy. Boczne krzywizny kręgosłupa pogarszają wentylację płuc, pracę serca, powodują bóle międzyżebrowe. Koślawe lub szpotawe kolana oraz płaskostopie utrudniają chodzenie, długotrwałe stanie itd. Ogólnie wady postawy pogarszając warunki statyki powodują większe zużycie energii, poczucie ogólnego znużenia, nerwowość i drażliwość.
czytaj więcej
Pewne odchylenia związane są z trybem życia i wykonywaną pracą. Tak więc u dzieci i młodzieży wiejskiej krzywizny są zazwyczaj mniej pogłębione niż u dzieci z miasta. Częstsze natomiast jest u nich koślawe i szpotawe ustawienia kolan. Kolan szpotawych, występujących w dużym nasileniu u 2-5-letnich dzieci wiejskich, nie spotyka się w tym wieku u mieszkańców miasta. Jest to zapewne związane z odmiennym obciążeniem ruchem oraz częstymi marszami na duże odległości (nierzadko boso) ludności wiejskiej. Z tej samej przyczyny aż do okresu pokwitania pogłębia się u dzieci wiejskich płaskostopie, podczas gdy u dzieci miejskich, dojeżdżających do szkoły i chodzących zazwyczaj w obuwiu, właśnie w tym okresie poprawia się wysklepienie stopy (rys. 5.34).
czytaj więcej
Oceniając warunki bytowe należy mieć na względzie fakt, że są one wyrazem zaspokojenia różnorodnych potrzeb, w tym i zdrowotnych, pozostających w ścisłym związku z funkcjonowaniem organizmu.
czytaj więcej
Retinol jest rozpuszczalny w tłuszczu mleka, żółtek jaj i w tłuszczu podrobów oraz ryb (bogaty w retinol jest tran). Karoteny występujące w żółtopomarańczowych i zielonych owocach i liściach są przekształcane w ustroju zwierząt w wit. A. Niedobór wit. A w pożywieniu powoduje obniżoną zdolność widzenia w słabym świetle (niedowidzenie zmierzchowe) oraz nieprawidłowe rogowacenie tkanek okrywających (spojówki oka, rogówki, naskórka w okolicy mieszków włosa itd.). Zaawansowane zmiany na rogówce oka mogą doprowadzić do ślepoty.
czytaj więcej
Witamina K (czynnik przeciwkrwotoczny) jest konieczna do prawidłowej krzepliwości krwi, wpływając na wytwarzanie kilku z czynników układu krzepnięcia. Działanie wit. K wykazuje kilka naturalnych związków występujących w roślinach w ilości proporcjonalnej do zawartości chlorofilu. Wytwarzają je również bakterie przewodu pokarmowego.
czytaj więcej
Zespoły sportowe mogą spełniać funkcje wychowawcze niekoniecznie zgodnie z funkcjami zdrowotnymi. W poprzednich rozdziałach wspomniano o korzystnych skutkach optymalnej stymulacji ruchowej dla rozwoju i zdrowia dziecka, a niekorzystnych – zbytnich przeciążeń, szczególnie jeśli mają one jednostronny charakter.
czytaj więcej
Podstawowe wymagania higieniczne, oparte na wynikach badań naukowych, a także uwzględniające aktualne możliwości gospodarcze, wymagania pedagogiczne w szkołach i innych placówkach zawarte są w odpowiednich przepisach normatywnych lub też opierają się na ogólnie zaakceptowanych zasadach wynikających z badań naukowych. ‚
czytaj więcej
Wysokość ciała jest jednym z dobrych przykładów wzrostu kości długich. Szczególnie szybki wzrost obserwuje się, poza okresem płodowym, w ciągu pierwszych 3 lat po urodzeniu, pewne lekkie przyspieszenie w 6-7 r. ż. (tzw. skok szkolny) oraz znaczne (8-12 cm w ciągu roku) w okresie pokwitania, u dziewcząt w roku poprzedzającym wystąpienie pierwszej menstruacji (krwawienia miesięcznego, zwanego także menarche). Po tym okresie przyrost wysokości ciała staje się coraz mniejszy (rys. 5.7), i zanika w 18-22 r. ‘ż. wraz z ustaniem rozplenili tkanki kostnej. Następuje to na skutek aktywności hormonalnej prowadzącej przy nadmiarze niektórych hormonów do kostnienia chrząstek nasadowych, a tym samym zakończenia wzrostu kości na długość. Po tym okresie chrzęstne pozostają jedynie powierzchnie stawowe kości, co jest istotne dla łatwości ruchu w stawach (małe tarcie). Nieco później niż zakończenie wzrostu kości długich następuje zakończenie wzrostu kręgów, stąd w końcowej fazie pokwitania i tuż po niej obserwujemy jeszcze pewien przyrost długości tułowia. Okres ten zwany jest dorastaniem, co odpowiada występującym w nim procesom.
czytaj więcej
Zadania stawiane przed poszczególnymi rodzajami szkół i innych placówek oświatowo-wychowawczych dla dzieci i młodzieży określają różnice w ich organizacji, decydują o zróżnicowaniu rozwiązań funkcjonalnych poszczególnych obiektów, a zatem i wymagań zdrowotnych.
czytaj więcej
Chociaż zanieczyszczenia środowiska i ich szkodliwy wpływ na zdrowie notowano już dawno, to jednak dopiero ostatnie lata zwróciły uwagę na szybko rosnące niebezpieczeństwo dla zdrowia związane z gwałtownym, nieraz nie kontrolowanym wprowadzaniem do otoczenia człowieka różnego rodzaju czynników fizycznych, chemicznych czy biologicznych.
czytaj więcej
Istotnym zagadnieniem zdrowotnym jest także zanieczyszczenie żywności, w tym również składnikami, które do niedawna były uważane za naturalne, pochodzące z wody, gleby i powietrza, takie jak np, związki azotu. Poziom tych zanieczyszczeń w środowisku szybko wzrasta w wyniku industrializacji i chemizacji rolnictwa.
czytaj więcej
Różne formy kultury fizycznej, od stymulacji ruchowej niemowlęcia, poprzez organizowanie zabaw dla małych dzieci, wychowanie fizyczne w szkole, w rodzinie oraz zajęcia pozaszkolne, po organizowanie czynnego wypoczynku i różnych form rekreacji – stanowią ważny czynnik dla utrzymania zdrowia, radości życia i wydajności w pracy.
czytaj więcej
Rozdwój poszczególnych narządów (rys. 11.6) jest zróżnicowany w porównaniu z ciężarem całego ciała. W okresie płodowym najszybszy jest rozwój mózgu: w chwili urodzenia osiąga on ponad 25% ciężaru właściwego osobie dorosłej, serce, nerki i wątroba – ok. 10%, a płuca i tarczyca – ok. 7%. Do końca 1 r.ż. mózg uzyskuje blisko 70% ciężaru właściwego dorosłemu, nerki 30%‘, tarczyca – tylko 10%, a ogólny ciężar ciała blisko 15%. Do końca 6 r.ż. ciężar mózgu wynosi blisko 90%, ciężar nerek – 40%, wątroby ponad 30%, ogólny ciężar ciała i serca również ponad 30% oraz płuca nieco ponad 20%. Do końca okresu dojrzewania płciowego mózg osiąga ok. 95%, wątroba 90%, tarczyca ponad 70% i niewiele mniej ciężar ogólny ciała, jednak płuca mniej niż 40% ciężaru właściwego osobie dorosłej. W okresie dorastania najbardziej rozwijają się płuca, nieco mniej serce i nerki, w ok. 30% tarczyca, podobnie ciężar ogólny ciała, a tylko w 10% wątroba i w niewiele ponad 5% mózg (rys. 11.6).
czytaj więcej
